Met het WK én de Olympische Spelen wil Brazilië zich aan de wereld tonen als nieuwe economische supermacht. Maar de groei stokt, de bevolking gaat de straat op en investeerders laten het afweten.
Het begon met een protest tegen de verhoging van de prijs van buskaartjes, maar inmiddels demonstreren de Brazilianen vanwege een algeheel gevoel van onbehagen.
En niet alleen op de straat uiten de Brazilianen hun onvrede. Ook op de beurs in Sao Paulo gaven beleggers een duidelijk signaal af dat ze hun geloof in de economie van het land beginnen te verliezen. Woensdag 20 juni zou de Braziliaanse cementgigant Votorantim Cimentos een beursgang maken. Maar het feest – ’t had wereldwijd de op één na grootste beursgang van het jaar moeten worden – gaat voorlopig niet door.
Het bedrijf zelf wil het nog niet bevestigen, maar verschillende begeleidende bankiers zijn al uit de school geklapt over het mislukte beursavontuur.
IPO Bonanza
Het jaar begon nog zo goed. Afgelopen april vond de grootste beursgang ter wereld van dit jaar ook plaats in Brazilië toen Banco do Brasil zijn verzekeringsactiviteiten naar de beurs bracht. De zogenoemde IPO van B B Seguridade Participacoes bracht een slordige 8,5 miljard reais op, omgerekend 6,3 miljard euro.
Zonder de afgeketste beursgang van Votorantim Cimentos gingen er dit jaar al twee keer zoveel bedrijven naar de Braziliaanse beurs als in 2012. In totaal brachten beursgangen dit jaar volgens zakenblad Financial Times al zeker 6 miljard dollar op.
Te duur
Geen wonder dat Votorantim wilde profiteren van de beursbonanza door op 31 mei zijn entree te maken. Het bedrijf wilde tussen de 16 en de 19 reais per aandeel (resp. 5,50 en 6,50 euro) hebben. Achteraf bleek het te ambitieus, want beleggers zouden er niet meer dan ruim 15 reais per aandeel voor over hebben. Het is de eerste IPO in het land die dit jaar wordt afgelast.
Wilde Vororantim gewoon te veel hebben? Er lijkt meer aan de hand. Het algehele sentiment van beleggers lijkt negatief. De Bovespa, de belangrijkste index van de beurs van Sao Paulo, daalde sinds het begin van het jaar al met zo'n 20 procent.
Het verloop van de Bovespa. De rode lijn geeft het verloop van de AEX weer.
Tegenvallende groei
De economie van de gastheer van het WK in 2014 heeft last van groeipijnen. Nu steeds duidelijker wordt dat de economie niet in balans is, trekken beleggers weg. Vorig jaar groeide de Braziliaanse economie nog maar met 0,9 procent.
Om de groei op gang te brengen verlaagde de centrale bank de rente in oktober 2012 naar 7,25 procent. Het mocht niet baten. Het begin van dit jaar was al niet veel beter. De groei bedroeg het eerste kwartaal van dit jaar slechts 0,6 procent (1,9 procent op jaarbasis). Nederland zou er dolblij mee zijn, maar bij een opkomende economie als Brazilië met een groeiende bevolking reken je toch op minstens 3 tot 4 procent op jaarbasis.
Kredietbeoordelaar S&P stelde eerder deze maand zijn verwachtingen over de Braziliaanse economie naar beneden bij.
Inflatie
Intussen steekt een oude plaag van het land weer de kop op: geldontwaarding. Vorig jaar was de inflatie voor Braziliaanse begrippen nog erg laag: op het dieptepunt bedroeg de inflatie 4,5 procent. Maar mede door de renteverlagingen van de centrale bank is deze weer flink opgelopen tot 6,5 procent in mei. Opvallend is dat de prijzen binnen de categorie transport – de dure buskaartjes immers de aanleiding tot de protesten – niet eens zo sterk zijn gestegen als de kosten van huisvesting en gezondheidszorg.
Zwakke real
Om de inflatie te temperen, verhoogde de centrale bank op 29 mei de rente weer naar 8 procent. Dat zou beleggers van buiten moeten trekken, maar die zien het vooral als een signaal dat er echt economische zwaar weer op komst is: een hogere rente schaadt immers de economie. Het gevolg was een forse daling van de Braziliaanse munt. Ondanks ingrijpen van de centrale bank daalde de koers van de real afgelopen maand met bijna 7 procent ten opzichte van de dollar en bijna 10 procent ten opzichte van de euro.
Met een stagnerende economie en toenemende sociale onrust zullen de komende maanden in meerdere opzichten cruciaal worden. Niet alleen moet president Dilma Rousseff op korte termijn een oplossing vinden voor de groeiende onvrede onder de bevolking, ze moet ook een manier zien te vinden om de economie aan de praat te houden zonder dat de inflatie verder oploopt.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl